Aan de Universiteit Utrecht vond een symposium plaats over 70 jaar Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden. Op het symposium waren verschillende sprekers aanwezig, zoals oud-Staatsraad bij de Raad van State Milly Schwengle en prof. Gerhard Hoogers, directeur van het Kabinet van de Gouverneur van Sint-Maarten. Gevolmachtigde Minister van Aruba Ady Thijsen had de eer het symposium te openen met een toespraak.
Minister Thijsen begon zijn toespraak met de geschiedenis van het Statuut, dat in 1954 werd ondertekend. Sindsdien zijn er verschillende momenten geweest waarop het Statuut is aangepast door middel van amendementen.
De bewindsman stelde in zijn toespraak dat een basisregel van het Statuut is dat voor alle inwoners van het Koninkrijk er sprake is van één nationaliteit, één staatshoofd, één beleid op buitenlandse zaken en defensie. Samenwerking op verschillende terreinen is mogelijk, maar elk autonoom land regelt zijn eigen interne aangelegenheden. Ondertussen bevestigd de heer Thijsen dat er sprake is van een democratisch deficit binnen het Koninkrijk. “Het democratisch deficit in het Koninkrijk werd in 2001 door de Raad van State gedefinieerd als het ontbreken van een gelijkwaardige en volledige democratische vertegenwoordiging van de bevolking van het Koninkrijk bij besluiten op Koninkrijksniveau. De vier landen van het Koninkrijk gaan in wezen in tegen het gelijkheidsbeginsel dat is vastgelegd in de grondwet van alle democratieën,” aldus Minister Thijsen.
In 2008 vroeg het POK (Parlementair Overleg Koninkrijksrelaties) aan de Democratische Deficit commissie om een rapport te maken over de legitimiteit van het besluitvormingsproces binnen het Koninkrijk. De commissie kwam in 2009 met het rapport ‘Kiezen voor het Koninkrijk’. Minister Thijsen: “Helaas is er geen aandacht besteed aan de door de commissie gesignaleerde mogelijke tekortkomingen en oplossingen, waaronder het ontbreken van een parlement van het Koninkrijk en ook niet de installatie van een Grondwettelijk Hof om conflicten tussen landen op te lossen.”
“De positie van Aruba in het Statuut is duidelijk! Wij zetten ons in voor een sterk Koninkrijk, dat ons verenigd door samen te leven, samen te werken, samen beslissingen te nemen en samen de verantwoordelijkheid te dragen om te komen tot een goede uitwerking van de beschikbare middelen in het kader van de ‘Onderlinge Regelingen Samenwerking bij Hervormingen’. Ook bij een Geschillenregeling, volgens artikel 12A Statuut en de motie van Laar en structureel gebruik van artikel 17 Statuut waarbij naast het recht van motie en het recht van amendement stemrecht wordt verleend aan de bijzondere afgevaardigden van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. Dit betekent dat we ervoor moeten zorgen dat artikel 12 A van het Statuut wordt toegepast. Het is 14 jaar geleden dat het amendement Wever/Thijsen met 140 stemmen vóór de goedkeuring van de Geschillenregeling door de Tweede Kamer werd aangenomen. Wij gaan in de komende maanden een voorstel indienen voor een Rijkswet over geschillenbeslechting volgens artikel 15 lid 3 Statuut. We moeten meer gebruik maken van de mogelijkheden die het Statuut biedt,” aldus minister Thijsen.
Ten slotte vindt de bewindsman dat artikel 36 van het Statuut aangepast moet worden om meer inhoud te geven aan het helpen en ondersteunen van anderen en dat het Statuut is en blijft van belang voor alle landen binnen het koninkrijk en zal daarom gelijkheid en rechtvaardigheid binnen het koninkrijk moeten omvatten. En daarnaast dat het zelfbeschikkingsrecht van de autonome landen ius cogens is.SymposiumStatuut70_001
